میلوگرافی یک معاینه تصویربرداری است که شامل وارد کردن یک سوزن نخاعی به کانال نخاعی و تزریق ماده حاجب در فضای اطراف نخاع و ریشه های عصبی (فضای زیر عنکبوتیه ) با استفاده از یک فرم بلادرنگ اشعه ایکس به نام فلوروسکوپی است.
میلوگرام چیست؟
میلوگرام یک آزمایش تصویربرداری تشخیصی است که عموما توسط رادیولوژیست انجام می شود. از رنگ کنتراست و اشعه ایکس یا توموگرافی کامپیوتری (CT) برای بررسی مشکلات کانال نخاعی استفاده می کند. مشکلاتی می تواند در نخاع، ریشه های عصبی و سایر بافت ها ایجاد شود. به این آزمایش میلوگرافی نیز می گویند.
رنگ کنتراست قبل از عمل به ستون فقرات تزریق می شود. رنگ کنتراست روی صفحه اشعه ایکس ظاهر می شود و به رادیولوژیست اجازه می دهد تا نخاع، فضای زیر عنکبوتیه و دیگر ساختارهای مجاور را واضح تر از اشعه ایکس استاندارد ستون فقرات ببیند.
رادیولوژیست همچنین از سی تی اسکن هنگام انجام میلوگرام استفاده می کند. سی تی اسکن یک آزمایش تصویربرداری است که با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر تصاویر دقیقی از بدن تهیه می کند. سی تی اسکن تصاویر جزئیات کانال نخاعی را نشان می دهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری را نسبت به اشعه ایکس استاندارد نشان می دهد.
چرا ممکن است به میلوگرام نیاز داشته باشیم؟
میلوگرام ممکن است برای ارزیابی طناب نخاعی، فضای زیر عنکبوتیه یا سایر ساختارها از نظر تغییرات یا ناهنجاری ها انجام شود. ممکن است زمانی استفاده شود که نوع دیگری از معاینه، مانند اشعه ایکس استاندارد، پاسخ روشنی در مورد علت مشکلات کمر یا ستون فقرات نمی دهد. میلوگرام ممکن است برای ارزیابی بسیاری از بیماری ها استفاده شود، از جمله:
• فتق دیسک (دیسک هایی که برآمدگی دارند و روی اعصاب و/یا نخاع فشار می آورند)
• تومورهای نخاعی یا مغزی
• عفونت و/یا التهاب بافت های اطراف نخاع و مغز
• تنگی نخاع (تخریب و تورم استخوان ها و بافت های اطراف نخاع که کانال را باریک می کند)
• اسپوندیلیت آنکیلوزان (بیماری که ستون فقرات را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث رشد استخوان ها می شود)
• خارهای استخوانی
• دیسک های آرتروز
• کیست (کپسول های خوش خیم که ممکن است با مایع یا ماده جامد پر شود)
• پاره شدن یا آسیب به ریشه های عصبی نخاعی
• آراکنوئیدیت (التهاب غشای ظریفی که مغز را می پوشاند.)
ممکن است دلایل دیگری وجود داشته باشد که پزشک شما یک میلوگرافی را توصیه کند.
خطرات میلوگرافی چیست؟
• خطر واکنش آلرژیک به رنگ کنتراست وجود دارد. اگر تا به حال نسبت به رنگ کنتراست واکنش نشان داده اید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
• از آنجا که ماده حاجب به مایع مغزی نخاعی (CSF) که مغز را نیز احاطه کرده است، تزریق می شود، پس از تزریق، خطر تشنج کمی وجود دارد.
از آنجایی که این روش شامل پونکسیون کمری است، این عوارض بالقوه ممکن است رخ دهد:
• مقدار کمی CSF می تواند از محل وارد کردن سوزن نشت کند. این می تواند باعث سردرد بعد از عمل شود. اگر نشت مداوم وجود داشته باشد، سردرد می تواند شدید باشد.
• خطر عفونت اندکی وجود دارد زیرا سوزن سطح پوست را می شکند و یک نقطه ورود احتمالی برای باکتری ها فراهم می کند.
• بی حسی کوتاه مدت پاها یا کمردرد ممکن است تجربه شود.
• خطر خونریزی در کانال نخاعی وجود دارد.
بسته به شرایط پزشکی خاص شما ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. قبل از انجام عمل حتماً در مورد هرگونه نگرانی با پزشک خود صحبت کنید.
چگونه برای میلوگرافی آماده شوم؟
ممکن است یک متخصص رادیولوژی عصبی یا پرستار رادیولوژی دو یا سه روز قبل از انجام میلوگرافی شما با شما تماس می گیرد تا در مورد این روش صحبت کند و به هر سوالی که ممکن است داشته باشید پاسخ دهد.
لطفاً موارد زیر را با آنها در میان بگذارید:
• اگر شما آنتی بیوتیک مصرف می کنید: اگر در حال حاضر آنتی بیوتیک برای عفونت در خون خود مصرف می کنید، ممکن است لازم باشد برای انجام این روش صبر کنید. اگر عفونت فعال یا تب دارید، ممکن است نیاز به برنامه ریزی مجدد باشد.
• سابقه تشنج دارید.
• شما به هر نوع بی حس کننده موضعی (لیدوکائین) یا ماده حاجب IV حساسیت دارید
• احتمال بارداری وجود دارد.
• شما تحت درمان ضد انعقاد (رقیق کننده های خون) هستید.
اقدامات احتیاطی : اگر باردار هستید یا فکر می کنید باردار هستید، لطفاً قبل از برنامه ریزی معاینه با پزشک خود مشورت کنید. گزینه ها باید با شما و پزشکتان در میان گذاشته شود.
خوردن/نوشیدن : سعی کنید مایعات مصرفی خود (مانند آب و آبمیوه) را برای دو روز منتهی به عمل خود افزایش دهید، مگر اینکه شرایط پزشکی به شما اجازه این کار را با خیال راحت ندهد. اگر مطمئن نیستید که برای شما بی خطر است، با پزشک خود تماس بگیرید.
با این حال، در روز عمل، سه ساعت قبل از عمل غذا نخورید. شما ممکن است بتوانید مایعات مصرف کنید و می توانید داروهای معمول خود را مصرف کنید، مگر اینکه قبلاً توصیه شده باشد که داروهای خاصی را برای آماده سازی میلوگرافی نگه دارید.
دارو : همه بیماران می توانند داروهای تجویز شده خود را طبق معمول مصرف کنند، مگر اینکه دستور مصرف داروهای خاصی مانند رقیق کننده های خون داده شود. لطفاً لیست فعلی داروها و آلرژی های خود را همراه داشته باشید.
لطفاً توجه داشته باشید: پس از عمل تا 24 ساعت نمی توانید رانندگی کنید. اگر سوار تاکسی می‌شوید یا از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنید، باید یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود را همراه داشته باشید تا پس از انجام عمل تا خانه شما همراهی کنند.
در طول میلوگرافی چه اتفاقی می افتد؟
میلوگرافی ممکن است به صورت سرپایی در بیمارستان انجام شود.
به طور کلی، میلوگرافی این مراحل را دنبال می کند:
1- پزشک شما این روش را برای شما توضیح می دهد و اگر سوالی دارید از شما می پرسد.
از شما خواسته می شود که یک فرم رضایت نامه را امضا کنید که به شما اجازه انجام این روش را می دهد. فرم را با دقت بخوانید و اگر چیزی واضح نیست سوال بپرسید.
2- ممکن است از شما خواسته شود که هر گونه لباس، جواهرات، یا سایر اشیایی که ممکن است در این روش تداخل داشته باشد را بردارید.
3- قبل از شروع میلوگرافی به شما یادآوری می شود که مثانه خود را خالی کنید.
4- در طول عمل میلوگرافی، روی شکم دراز بکشید.
5- پشت شما با یک محلول ضد عفونی کننده تمیز می شود و با حوله های استریل پوشانده می شود.
6- رادیولوژیست با تزریق یک داروی بی حس کننده موضعی (بی حس کننده) با استفاده از یک سوزن نازک، پوست را بی حس می کند. این تزریق ممکن است برای چند ثانیه نیش بزند، اما باعث می شود که این عمل درد کمتری داشته باشد.
7. یک سوزن از طریق پوست بی حس شده و به فضایی که مایع نخاعی در آن قرار دارد وارد می شود. در حین وارد شدن سوزن مقداری فشار احساس خواهید کرد، اما باید ثابت بمانید.
8- رادیولوژیست مقداری از مایع نخاعی را از کانال نخاعی خارج می کند. سپس مقدار کمی رنگ کنتراست از طریق سوزن به کانال نخاعی تزریق می شود. هنگام تزریق رنگ کنتراست ممکن است احساس گرما کنید.
9- میز اشعه ایکس در جهات مختلف کج می شود تا به نیروی جاذبه اجازه دهد تا رنگ کنتراست را به مناطق مختلف نخاع منتقل کند. شما توسط یک بریس مخصوص در جای خود نگه داشته می شوید. رنگ کنتراست بیشتری ممکن است در طول این فرآیند از طریق سوزن سوراخ کمری ایمن داده شود.
10- سپس سوزن برداشته می شود و عکس های اشعه ایکس و/یا سی تی اسکن گرفته می شود.
11- در صورت احساس بی حسی، سوزن سوزن شدن، سردرد یا سبکی سر در طول عمل، باید فوراً به رادیولوژیست اطلاع دهید.
ممکن است در طول میلوگرافی احساس ناراحتی کنید. رادیولوژیست از تمام اقدامات راحتی ممکن استفاده می کند و برای به حداقل رساندن هرگونه ناراحتی یا درد، عمل را در سریع ترین زمان ممکن تکمیل می کند.
بعد از میلوگرافی چه اتفاقی می افتد؟
برای کاهش خطر نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) باید چندین ساعت پس از عمل بنشینید یا دراز بکشید. از اکثر بیماران خواسته می شود تا دو ساعت بعد از عمل دراز بکشند. اگر نیاز به ادرار دارید، ممکن است لازم باشد این کار را در لگن انجام دهید.
پس از عمل از شما خواسته می شود که مایعات اضافی برای آبرسانی مجدد بنوشید. این به شستن رنگ کنتراست کمک می کند و به بدن شما کمک می کند مایع نخاعی خارج شده را جایگزین کند. همچنین احتمال ابتلا به سردرد را کاهش می دهد.
هنگامی که دوره نقاهت را کامل کردید، به اتاق بیمارستان منتقل می شوید یا به خانه خود مرخص می شوید. اگر به خانه می روید، معمولاً پزشک به شما توصیه می کند که بقیه روز را استراحت کنید.
هنگامی که در خانه هستید، هر گونه تغییر را به پزشک خود بگویید از جمله:
- بی حسی و گزگز پاها
- خون یا سایر زهکشی ها از محل تزریق
- درد در محل تزریق یا نزدیک آن
- حالت تهوع یا استفراغ
- ناتوانی در دفع ادرار
- تب
- گرفتگی گردن
- بی حسی پا
- سردرد
اگر سردرد بیش از 24 ساعت بعد از عمل ادامه داشت، یا با تغییر وضعیت بدتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید.
ممکن است به شما دستور داده شود که فعالیت خود را تا 24 ساعت پس از عمل محدود کنید. پزشک شما ممکن است دستورالعمل‌های خاص دیگری در مورد کارهایی که باید بعد از میلوگرافی انجام دهید به شما بدهد.
